Historie

1978

In 1978 nam – geïnspireerd door de Engelse punkbeweging – het aantal punkbands in Nederland in korte tijd sterk toe. In de grote steden vielen ruim een jaar eerder de eerste punkgeluiden van eigen bodem al waar te nemen. De Suzannes bijvoorbeeld – heerlijke ‘teringherrie’ die mij inspireerde om ook een elektrische gitaar aan te schaffen.

Alkmaar

In Alkmaar begon een groep punks met het organiseren van optredens in de pas gekraakte Parkhof, een voormalig schoolgebouwtje in het Victoriepark. Zes meiden waren hierin actief en al snel besloten ze ook dan ook maar een van de klaslokalen als repetitieruimte te gaan gebruiken. Ik wist wel een paar akkoorden, Arie wilde graag leren drummen, Anne zag wel wat in de bas en Josée had een goede zangstem. Geralda had een stuk hout met zes snaren dat we omdoopten tot antropofoon en Lies speelde dwarsfluit en zong. En zo werd de bezetting bepaald. Na een jaar of twee verhuisden de meeste leden naar Amsterdam. We repeteerden in kraakpanden, eerst in Tetterode en later in een loods in de oostelijke havens.

De naam Wanda’s

Over de naam Wanda’s is heel wat gespeculeerd. Geruchten gingen dat we ons hadden vernoemd naar een SM-heldin (tja, als er vrouwen op een podium staan moet het blijkbaar over seks gaan), dat het stond voor het Engelse woord Wonder of dat het verwees naar DaDa, een tegendraadse kunststroming uit de jaren 30. De waarheid? Wanda’s is de dronken uitspraak van Rondo’s, een Rotterdamse punkband uit die tijd. Bij toeval tot stand gekomen in een spraakverwarring na enkele glazen.

Optredens

De Wanda’s werden die eerste jaren veel gevraagd in jongerencentra en kraakpandpodia, maar ook veel in vrouwencafés. Daar moesten ze wel even slikken als we binnenkwamen. Onze kleding – netkousen en soldatenkistjes, babydolls en kettingen – bracht menig feministe in verwarring. Zelf ervoeren we geen tegenstelling.

Jongens in de band

Na een jaar of drie was het afgelopen met de optredens in de vrouwencafés, want toen kwam de eerste jongen in de band. Jantje (A4, Bagarre) kwam aanvankelijk als bassist. Niet lang daarna kwam gitarist Frank erbij. Dat ging een tijdje goed, maar na een jaar of anderhalf was de koek op. Karin (La Neue Name) kwam bij ons bassen en Jan ging vanaf dat moment gitaar spelen. Een ijzersterke combinatie: uit deze bezetting kwamen de krachtigste nummers voort.

Punk als reactie

In punk draaide het om de energie en de intentie waarmee je speelde. Techniek deed er niet toe. Daarmee was punk een reactie op de technische hoogstandjes en het eindeloze gepiel en gefreak van de symfonische rock die eerder in de jaren zeventig zo populair was.

Van rammelpunk tot punkrock

In de loop der jaren transformeerde de stijl van De Wanda’s van rammelpunk tot stevige rock. De punkroots bleven echter onmiskenbaar. En dan bedoelen we punk zoals die in de eerste jaren van haar bestaan als muziekstroming werd gespeeld: recht voor z’n raap, met veel zwartgallige humor, vol energie en lekker zwaar aangezet. De punkrock van de begindagen kreeg er een vette laag metal en crossover bij: laag overvliegende gitaren, stevig houthakkersdrumwerk, stuwende bas en de dreigend lage zang.

Opnames

De eerste lp (The Ideal, 1979) had de ideale vrouw als thema. De hoes was fenomenaal: alle gezichthelften van de leden waren gehusseld en aan elkaar geplakt. De muziek was uitgesproken rammelpunk. Lekker puberaal en opgenomen op een viersporenrecorder in het legendarische Joke’s Koeienverhuurbedrijf.

De tweede lp(State of No Mercy, 1986) was andere koek. Dreigend laag overvliegende gitaren, een drumster die stokken als boomstammen hanteerde en – zoals een Vlaamse recensent het beschreef – ‘een zangeres met haar op de tanden, of liever gezegd scheermesjes’. De teksten waren onveranderd maatschappijkritisch en sloten helemaal aan op het doemdenken van de jaren tachtig. Niet al te optimistisch dus (-;

Maximumprijzen waren erg belangrijk; die stonden altijd prominent op de platenhoezen, ook op die van ons. Je zorgde ervoor dat iedereen je lp kon betalen en dat winkels er niet teveel op verdienden. Dat was de commercie en commercie was fout. Wel een lekker overzichtelijk wereldbeeld.

Meidenpunk?

Wanda’s werd vaak omschreven als ‘meidenpunk’. Een vreemde titel, want hoe klinkt zoiets? Muziek wordt altijd in termen van stijl beschreven; elke stijl z’n eigen hokje. Maar als het om vrouwelijke muzikanten gaat, word je ineens ingedeeld op basis van je sekse in plaats van je muziek.

Nixe en Nog Watt

In de eerste jaren van ons bestaan deelden we de term ‘meidenpunk’ met de Nixe (Utrecht). Later kwam Nog Watt (hardcore, Amsterdam) en er waren diverse bands uit de Wormer (Atims en Asbest). Regelmatig werden we samen op een avond geprogrammeerd. Uiteraard onder de vlag ‘meidenpunk’.

Hokjesgeest

Omdat we vrouwen waren, hoorden we blijkbaar ook concurrenten te zijn. In bladen werden we meestal vergeleken met andere vrouwenbands, en niet zozeer met bands die dezelfde stijl speelden als wij. En dan was het van ‘welke vind jij beter, Nog Watt of Wanda’s?’ Een curieuze vergelijking als je nagaat dat de muziekstijlen van Nixe, Nog Watt en Wanda’s weinig of niets met elkaar gemeen hadden. Nog Watt speelde de snelle tweekwartsmaten-punk die in de jaren tachtig ‘beeldbepalend’ was in de punk, terwijl Wanda’s zich – na de oorspronkelijke punkrock – steeds meer lieten inspireren door metal en cross-overs.

Sommige recensenten leden aan dezelfde hokjesgeest. Zo werden we in de popencyclopedie neergezet als een soort kloon van Siouxsie & the Banshees. Typerend voor die band was het gitaar- en drumgeluid, dat in de verste verte niet op dat van ons leek. De enige overeenkomst was het feit dat ook wij een zangeres hadden met een laag stemgeluid. Josée zong weliswaar heel anders dan Siouxsie, maar inderdaad: allebei zangeressen. Tja. Zo weet ik er nog wel een paar….

Godzilla

Arie en Marleen speelden later nog samen in Godzilla. Met Jowan op bas en de onvolprezen zangeres & podiumbeest Astrid: